Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2023/1001 E. 2023/1150 K.
“İçtihat Metni”
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2019/137 E., 2022/83 K.
DAVA TARİHİ : 30.01.2015
KARAR : Davanın kabulü
KARAR DÜZELTME İSTEYEN : Toyota Pazarlama ve Satış A.Ş. vekili
Taraflar arasındaki ayıplı mal davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraflar vekillerince temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Davalı … vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, 19.06.2012 tarihinde Toyan A.Ş’den Toyota Corolla marka 2012 model otomobil satın aldığını, otomobilin 3 yıllık garanti kapsamında bulunduğunu, ayrıca ekstra garanti ile garanti süresini uzattığını, aracın her türlü bakımını Toyota servisinde yaptırdığını, aracın serviste yağının değişim aşamasında ne kadar yağ çıkarıldığının kayıtlara alınmadığını veya alınmışsa da kendisine bildirilmediğini, bu nedenle hasarın geç tespitinin servis yani davalı personeli kusurundan kaynaklandığını, otomobilinin iki yıllık ve km olarak garanti süresi dolmadan yağ lambasının yanması üzerine aracı davalı şirkete götürerek aracın yağ yakması nedeniyle yenisi ile değişimini talep ettiğini, davalı şirketin yaptığı incelemeler neticesinde yağını tamamladıklarını ve 60.000 km bakımının yapılması ardından aracın 68.000 km’de yapılacak kontrolde tam hasarın tespit edilebileceğinin belirtildiğini, belirtilen sürelere uyduğunu ve davalılar tarafından tüm kontroller yapıldıktan sonra motorun komple blok halinde değiştirilmesi gerektiğinin bildirilerek aracın yenisi ile değiştirilme talebinin kabul edilmediğini, üretici hatasından oluşan bu durumun otomobilin niteliğinde bir eksiklik oluşturup, bu araçtan beklediği faydaları azalttığı gibi aracın maddi değer veya ekonomik değer kaybına sebebiyet verdiğini beyan ederek; dava konusu otomobilin öncelikle misli ile değişimine, bunun mümkün olmaması halinde dava konusu otomobilin iadesine ve ödemiş olduğu bedelin ve aksesuar bedelleri dahil temerrüt/dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile iadesine, bunun mümkün olmaması halinde, dava konusu otomobilin ücretsiz onarımı ve ayıp oranında indirim yapılarak temerrüt/dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile ödenmesine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı …Ş. süresi içinde verdiği cevap dilekçesinde, diğer davalı Toyan Otomotiv San. Ve Tic. A.Ş. süresinden sonra sunduğu dilekçesinde ; davanın zaman aşımına uğradığını, davacının süresi içinde ayıp ihbarında bulunmadığını, dava konusu araç ile birlikte verilen kullanıcı el kitapçığında aracın azami olarak 1000 km’de 1 lt yağ eksiltme yapabileceğin belirtildiğini, bunun arıza olmadığını, tüm motorların kullanım şartları ve kullanıcıya göre bir miktar yağ eksilteceğinin çok açık teknik bir bilgi olduğunu, yağın kontrolü ile gerektiğinde tamamlanmasının kullanıcının sorumluluğunda olduğunu, davayı kabul anlamına gelmemekle birlikte aracın davacının kullanımındayken maddi hasarlı kazalar geçirdiğini, aracın değer kaybının belirlenmesi gerektiğini savunarak davanın reddini dilemişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece 23.03.2016 tarih ve 2015/94 E., 2016/630 K. sayılı kararı ile; davanın kabulüne, 3.971,67 TL değer kaybının davalılara iadesi ile 06 DYE 17 plakalı Toyota Corolla Marka 2012 Model Konfort Eksra tipi aracın davalıya iadesine, ayıpsız misli ile değişimine, aynen ifa mümkün olmaz ise İcra İflas Yasasının 24 üncü maddesinin esas alınmasına karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 18.12.2018 tarihli ve 2016/14023 E.- 2018/12275 K. sayılı kararıyla; yetersiz bilirkişi raporuna dayalı karar verildiği, rapor düzenlemeye ehil ve donanımlı bir Üniversiteden, konularında uzmanların bulunduğu, akademik kariyere sahip 3 kişilik bilirkişi kurulundan, tüm dosya kapsamı değerlendirilmek suretiyle, yukarıda işaret edilen noktalar bakımından, teknik verileri gösterir, bu verileri yorumlar mahiyette ve bu yorumların nedenlerini açıklayıcı, taraf, Mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli, taraf itirazlarını karşılar nitelikte rapor alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinden bahisle bozulmuştur.
B.Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, yapılan yargılama toplanan deliller benimsenen bilirkişi raporu ve bozma ilamına göre;bilirkişi kurulu raporlarında da tespit edildiği üzere onarıma rağmen araçta üretimden kaynaklı gizli ayıbın ve motorun maksimum değerler üzerinde yağ eksiltme probleminin hala devam ettiği, aracın daha önce hasarlı kazasının bulunması, model yılı, km’si ve söz konusu ayıbın motorun değişimi suretiyle giderilebileceği dikkate alındığında satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesine ilişkin seçimlik hakkın kullanılmasının bu durumda orantısız olacağı, bu nedenle davacının bu talebinin yerine ücretsiz onarım ile araçtaki ayıbın giderilmesinin hakkaniyete uygun olduğu kanaatine varılarak davanın ücretsiz onarım olarak kabulü ile; davacının davalı şirketten 19.06.2012 tarih 814831 numaralı fatura ile satın aldığı otomobile ait motorun ücretsiz olarak orijinal yenisi ile değiştirilerek onarılmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 21.11.2022 tarihli ve 2022/6935 E.- 2022/8760 K. sayılı ilamıyla, “Davalıların tüm temyiz itirazlarının reddine, davacının temyiz itirazının kabulü ile, dosyaya kazandırılan raporlar ve tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde, araçta imalattan kaynaklı bir ayıp olduğu, ayıptan davalıların sorumlu olması gerektiği, söz konusu ayıbın niteliği, araçtaki ayıbın ancak aracın motorunun yenisi ile değiştirilmesi yolu ile giderilebileceği ve arızanın sürücü güvenliği yönünden önemi dikkate alındığında, davacının aracın misli ile değişimi yönünde seçimlik hakkına öncelik verilerek aracın ayıpsız misli ile değişimi ve kaza sebebiyle araçta oluşan değer kaybının da davalılara iade edilmesi gerektiği değerlendirilerek hüküm kurulması gerekirken, hatalı gerekçe ile aracın motorunun sıfırı ile değiştirilerek onarılmasına karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı …Ş. vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davalı vekili; dava konusu araçta var olduğu iddia edilen ayıbın ağır kusur ya da hile ile gizlenmediğini, bu nedenle zamanaşımı nedeniyle reddi gerektiğini, araçta herhangi ir arıza veya ayıp bulunmadığını, davanın kabulü anlamına gelmemekle birlikte misli ile değişim yönünde karar verilmesi şeklindeki bozma gerekçesinin hakkaniyete aykırı olduğunu beyan ederek bozma kararının düzeltilerek mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, satın alınan araçtaki ayıp iddiasına dayalı ayıpsız misli ile değişim istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 8 inci maddesi: (1) Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır.
(2) Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan; satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan; muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilir.
(3) Sözleşmeye konu olan malın, sözleşmede kararlaştırılan süre içinde teslim edilmemesi veya montajının satıcı tarafından veya onun sorumluluğu altında gerçekleştirildiği durumlarda gereği gibi monte edilmemesi sözleşmeye aykırı ifa olarak değerlendirilir. Malın montajının tüketici tarafından yapılmasının öngörüldüğü hâllerde, montaj talimatındaki yanlışlık veya eksiklik nedeniyle montaj hatalı yapılmışsa, sözleşmeye aykırı ifa söz konusu olur.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 11 inci maddesi (1) Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici;
a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,
b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,
c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,
ç) İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme,
seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
(2) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur. Üretici veya ithalatçı, malın kendisi tarafından piyasaya sürülmesinden sonra ayıbın doğduğunu ispat ettiği takdirde sorumlu tutulmaz.
(3) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.
(4) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi haklarından birinin seçilmesi durumunda bu talebin satıcıya, üreticiye veya ithalatçıya yöneltilmesinden itibaren azami otuz iş günü, konut ve tatil amaçlı taşınmazlarda ise altmış iş günü içinde yerine getirilmesi zorunludur. Ancak, bu Kanunun 58 inci maddesi uyarınca çıkarılan yönetmelik eki listede yer alan mallara ilişkin, tüketicinin ücretsiz onarım talebi, yönetmelikte belirlenen azami tamir süresi içinde yerine getirilir. Aksi hâlde tüketici diğer seçimlik haklarını kullanmakta serbesttir.
(5) Tüketicinin sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim hakkını seçtiği durumlarda, ödemiş olduğu bedelin tümü veya bedelden yapılan indirim tutarı derhâl tüketiciye iade edilir.
(6) Seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya çıkan tüm masraflar, tüketicinin seçtiği hakkı yerine getiren tarafça karşılanır. Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 11.01.2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da talep edebilir.
3. Değerlendirme
Mahkemece ilk bozmaya uyularak alınan bilirkişi raporundaki teknik tespitlere göre, araçta bulunan sürüş güvenliğini tehlikeye sokacak nitelikteki ayıp karşısında davacı tüketicinin kanunda sayılan seçimlik haklardan ayıpsız misli ile değişim hakkını seçme hakkına öncelik verilmesi gerektiği yönündeki Dairece verilen bozma kararının yerinde olduğu, dolayısıyla davalı vekilinin karar düzeltme talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Karar düzeltme talebinin REDDİNE,
Aşağıda yazılı para cezasının karar düzeltme isteyen davalı …Ş.’ye yükletilmesine,
12.04.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
